Samodzielny montaż instalacji elektrycznej dla fotowoltaiki to opcja pozwalająca na spore oszczędności. Różne wyliczenia podają w tej kwestii wartości sięgające nawet 20-30% wartości całego projektu. Decydując się na taki krok, trzeba jednak sobie uzmysłowić, że jest to także duża odpowiedzialność spadająca na instalatora. Przyjrzymy się najistotniejszym kwestiom, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem prac. Gdzie i w jaki sposób umieścić wszystkie elementy konstrukcyjne? Jak dobrać odpowiednią instalację? Czy warto korzystać z gotowych zestawów fotowoltaicznych? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
Samodzielne wykonanie instalacji elektrycznej – czy to legalne? Jakie uprawnienia są potrzebne?
W przypadku instalacji elektrycznej, niezależnie od jej przeznaczenia, nie można sobie pozwolić na niedbałość czy błędy. Istnieją na tym polu także pewne ograniczenia prawne. O ile w przypadku samych paneli fotowoltaicznych własnoręczna instalacja jest w pełni legalna (jeśli jest się właścicielem danej posesji), tak w przypadku montażu instalacji elektrycznej sprawa dość poważnie się komplikuje.
W układaniu instalacji elektrycznej musi brać udział wykwalifikowany elektryk posiadający stosowne uprawnienia (SEP E+D). Może on także wziąć na siebie odpowiedzialność prawną za poprawne wykonanie instalacji, co poświadcza podpisem na zgłoszeniu instalacji fotowoltaicznej do zakładu energetycznego. W przypadku dużych instalacji, obsługujących np. przedsiębiorstwa, o łącznej mocy przekraczającej 50 kW, konieczne są dodatkowe uprawnienia budowlane do projektowania sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych. Przyda się także wydawana przez Urząd Dozoru Technicznego certyfikacja w dziedzinie systemów fotowoltaicznych.
Jak zamontować panele fotowoltaiczne? Podstawowe informacje
Zakładając, że masz potrzebne uprawnienia lub dysponujesz pomocą fachowca – elektryka, można przystąpić do pierwszych przymiarek do montażu instalacji elektrycznej i fotowoltaiki. Przyjrzyjmy się wszystkim podstawowym zagadnieniom, które należy wziąć najpierw pod uwagę.
- Lokalizacja – im większe nasłonecznienie w danym miejscu w ciągu roku, tym lepiej. Liczy się także nachylenie paneli, orientacja geograficzna i szereg innych czynników, które można idealnie dostosować, korzystając z odpowiedniego oprogramowania.
- Wybór systemu montażowego – dobry, stabilny montaż to podstawa każdego systemu fotowoltaicznego. W Sevroll OZE oferujemy proste w instalacji, niezwykle wytrzymałe konstrukcje pod panele fotowoltaiczne, które można dopasować do dachów niemal każdego rodzaju. Dodatkowo wykorzystujemy naszą autorską innowacyjną funkcję CLIP-ON, która znacznie usprawnia montaż i doskonale chroni instalację elektryczną. Nie oszczędzamy na materiałach – produkty o grubszych ściankach zapewniają jeszcze większą trwałość.
- Zapotrzebowanie na moc – będzie determinować wielkość instalacji oraz liczbę potrzebnych paneli. W tym celu pomocny będzie profesjonalny audyt energetyczny, który pozwoli na dobranie wielkości instalacji tak, by nie była ani za mała, ani za duża. Wtedy możemy osiągnąć maksymalny uzysk energii, nie przepłacając za zbyt dużą liczbę paneli.
- Rodzaj instalacji – do wyboru mamy systemy fotowoltaiczne on-grid, off-grid i hybrydowe. To kluczowa kwestia, która zostanie szczegółowo omówiona poniżej.
- Bezpieczeństwo – niezależnie od tego czy chodzi o instalacje elektryczne, czy pracę na wysokościach, zapewnienie bezpiecznych warunków to podstawa. Również dodatkowe akcesoria zabezpieczające – ograniczniki i bezpieczniki to obowiązkowe elementy każdej instalacji elektrycznej.
System on-grid, off-grid czy hybrydowy? Co wybrać przy samodzielnym montażu?
Systemy fotowoltaiczne można w dużym uproszczeniu podzielić na 3 duże kategorie, które różnią się przede wszystkim przyłączeniem do sieci energetycznej lub jego brakiem. Oto wyróżniki każdego z nich:
- On-grid – to klasyczny, najczęściej stosowany typ instalacji. Jego wyróżnikiem jest podłączenie do sieci energetycznej i wymiana z nią produkowanej energii. By było to możliwe, konieczna jest obecność odpowiednich elementów elektrycznych, wymiana licznika na dwukierunkowy i podpisanie umowy z operatorem sieci energetycznej. W instalacjach on-grid nadwyżka wyprodukowanej energii względem potrzeb gospodarstwa domowego jest przesyłana do sieci i odsprzedawana. By monitorować ilości tej energii, konieczna jest instalacja dwukierunkowego licznika. Taki montaż jest łatwiejszy i mniej kosztowny względem innych typów systemów.
- Off-grid – w tym przypadku instalacja elektryczna jest całkowicie niezależna od sieci publicznej. Nadwyżki energii trafiają do specjalnych akumulatorów, czyli tzw. magazynów energii i mogą być wykorzystywane w chwilach niedoboru. To dobry wybór tam, gdzie układanie instalacji elektrycznej mogłoby być problematyczne i nieopłacalne – na działkach czy domkach letniskowych. Z drugiej jednak strony nie jest to system, na którym można polegać w standardowym gospodarstwie domowym – w pochmurne jesienne i zimowe dni produkcja prądu nie będzie wystarczająca. Jego koszty są także wyższe niż w przypadku instalacji on-grid.
- Hybrydowy – łączy atuty obu powyższych systemów. Nadwyżki energii mogą trafiać do akumulatorów – nie ma konieczności sprzedaży energii za niskie stawki. Natomiast po napełnieniu magazynów energii dodatkowy nadmiar przekierowywany jest do sieci. To bardzo elastyczne i wygodne w użyciu rozwiązanie, niestety jego koszt może być wysoki.
Zestawy fotowoltaiczne do samodzielnego montażu
Popularność fotowoltaiki sprawiła, że na rynku dostępne są różnorodne panele fotowoltaiczne do samodzielnego montażu. Niestety nie zawsze reprezentują one wysoki standard, dlatego warto dobrze zastanowić się przed zakupem i nie kierować się wyłącznie ceną. Dobra jakość wszystkich elementów mocujących, okablowania i osprzętu elektrycznego to inwestycja, która zdecydowanie się zwróci w postaci bezawaryjnego działania przez wiele lat.
W skład takiego zestawu wchodzą panele fotowoltaiczne, a wraz z nimi serce całego systemu, czyli inwerter zwany falownikiem. Urządzenia gospodarstwa domowego są zasilane prądem przemiennym. Panele natomiast produkują prąd stały, dlatego niezbędny jest falownik, czyli urządzenie transformujące jeden rodzaj prądu w drugi. Inwerter dodatkowo monitoruje działanie całej instalacji, zlicza wyprodukowaną energię i przekazuje ją do sieci dystrybucyjnej. Urządzenie jest dobierane w zależności od typu i mocy instalacji fotowoltaicznej.
Fotowoltaika do samodzielnego montażu powinna składać się z poniższych elementów:
- komplet paneli fotowoltaicznych;
- odpowiedni inwerter – standardowo 1-fazowy lub 3-fazowy przy większych instalacjach;
- system montażowy – zależny od nachylenia i rodzaju pokrycia dachu. Składa się na niego wiele różnych elementów z ze stali nierdzewnej i aluminium;
- zabezpieczenia – ograniczniki przepięć, wyłączniki różnicowo-prądowe, bezpieczniki;
- przewody elektryczne i uziemiające;
- rozdzielnica natynkowa;
- konektory MC4 do łączenia paneli fotowoltaicznych.
Zestaw fotowoltaiczny do samodzielnego montażu to na pewno duża wygoda – masz wtedy pod ręką niemal wszystko, co potrzebne, aby stworzyć przydomową elektrownię słoneczną. W Sevroll OZE proponujemy zróżnicowane zestawy do samodzielnego montażu fotowoltaiki. Na podstawie przesłanego projektu lub wytycznych ustalamy dokładnie, jakie materiały będą potrzebne, kompletujemy gotowy zestaw i przesyłamy je w miejsce przeprowadzanych prac. Dysponujemy zestawami typu on-grid lub hybrydowymi o różnych mocach.
Jeśli interesuje Cię instalacja fotowoltaiczna do samodzielnego montażu, to musisz mieć na uwadze, że osoby niedoświadczone, korzystające z pomocy elektryków i innych profesjonalistów powinny także rozważyć audyt fotowoltaiczny. To usługa, dzięki której można poznać optymalną konfigurację paneli fotowoltaicznych i określić zapotrzebowanie na energię gospodarstwa domowego. Oczywiście mając doświadczenie i umiejętności, część lub wszystkie z tych danych można także uzyskać samodzielnie.
Samodzielny montaż instalacji elektrycznej dla fotowoltaiki
Samodzielny montaż instalacji elektrycznej to ważny etap na drodze do produkowania własnej energii ze słońca. Załóżmy, że system mocujący wraz z panelami znajduje się już na dachu i można przejść do układania instalacji elektrycznej. Inwerter, moduły zabezpieczające, okablowanie – wszystkie elementy muszą być umieszczone w optymalny sposób. Falownik powinien być umieszczony jak najbliżej modułów, aby straty energii były jak najmniejsze.
Warto zwrócić uwagę także na inne detale w domowej instalacji elektrycznej, które mogą determinować, czy efekt końcowy zapewni efektywną i bezpieczną pracę całego systemu. Zaleca się korzystać z komponentów, a zwłaszcza okablowania dla prądu stałego od jednego producenta. Użycie dwóch różnych obwodów może doprowadzić do niebezpiecznej awarii. Poważnym uchybieniem jest pozostawienie luźnych złączy MC4, co może doprowadzić do zwarcia i w efekcie pożaru. Odpowiednie uziemienie instalacji, brak luźnych, zwisających kabli, inwerter w odpowiednim, niezagrożonym pożarowo miejscu – o te wszystkie kwestie także należy każdorazowo zadbać. Aby jeszcze bardziej zwiększyć poziom bezpieczeństwa, warto skorzystać z z opatentowanych przez nas profili CLIP-ON wyposażonych w specjalne zaczepy do mocowania kabli.
Wymieniliśmy tylko niektóre z możliwych uchybień – osoba niedoświadczona będzie niestety mogła popełnić ich znacznie więcej. Jeśli nie czujesz się w pełni na siłach, to nie ryzykuj i skorzystaj z pomocy eksperta. Nieprawidłowo zamontowane okablowanie i panele fotowoltaiczne w najlepszym przypadku będą mało efektowne, w najgorszym zaś stworzą realne zagrożenie dla ludzi i ich otoczenia.
Czy samodzielny montaż instalacji elektrycznej się opłaca?
Wiele osób zainteresowanych montażem instalacji fotowoltaicznej zastanawia się, czy bardziej opłacalne będzie jej samodzielne zamontowanie, czy też skorzystanie z pomocy specjalistów. Odpowiedź jest taka sama jak w wielu innych sytuacjach – to zależy. Jeśli miałeś już do czynienia z fotowoltaiką albo instalacjami elektrycznymi, możesz spróbować podjąć się samodzielnego montażu – oszczędzisz wtedy pieniądze, które musiałbyś zapłacić firmie montującej. Pamiętaj jednak, że w przypadku podpinania instalacji on-grid i hybrydowej konieczne jest skorzystanie z pomocy elektryka legitymującego się odpowiednimi uprawnieniami (chyba że sam takie posiadasz).
Pamiętaj jednak, że zakup instalacji fotowoltaicznej przeznaczonej do samodzielnego montażu będzie wiązał się z większym kosztem – na instalację bez montażu obowiązuje bowiem podatek VAT w wysokości 23%. Natomiast VAT przy zakupie instalacji z montażem wynosi jedynie 8%. Takie rozwiązanie będzie również bardziej odpowiednie dla wszystkich osób, które nie miały dotychczas styczności z fotowoltaiką. W takim przypadku samodzielny montaż mógłby wiązać się z niedociągnięciami, które i tak musiałyby zostać poprawione przez specjalistów, a nawet z uszkodzeniem niektórych komponentów.
FAQ:
1. Jaki system fotowoltaiczny wybrać do samodzielnego montażu?
Wybierając system fotowoltaiczny, należy wziąć pod uwagę miejsce, gdzie zostanie zamontowany. W przypadku domków letniskowych dobrze sprawdzi się system off-grid, natomiast montując instalację w domu jednorodzinnym zamieszkałym przez cały rok, lepiej będzie postawić na system on-grid lub hybrydowy.
2. Czy warto samodzielnie montować instalację fotowoltaiczną?
To zależy, czy masz doświadczenie w montażu fotowoltaiki i czy jesteś elektrykiem z odpowiednimi uprawnieniami. Jeśli tak, to jak najbardziej, samodzielny montaż będzie opłacalny. Jednak jeśli nigdy nie zajmowałeś się tymi kwestiami, odpowiedniejszym rozwiązaniem będzie przekazanie montażu doświadczonej firmie.
3. Z czego składa się zestaw do samodzielnego montażu instalacji elektrycznej?
W każdym zestawie do samodzielnego montażu instalacji elektrycznej znajdują się panele fotowoltaiczne, falownik, wszelkie przewody i zabezpieczenia itp. Wyposażając się w taki zestaw, można mieć pewność, że żaden element instalacji nie został pominięty
